Ít ai có thể ngờ rằng, từ đống tro tàn của Chiến tranh thế giới thứ II, một ý tưởng táo bạo về một Châu Âu thống nhất đã nhen nhóm và trở thành hiện thực. Hành trình ấy, từ những thoả thuận sơ khai đến một Liên minh châu Âu hùng mạnh như ngày nay, là cả một câu chuyện dài đầy ắp những nỗ lực, kiên trì và cả những bước ngoặt lịch sử.
Bài viết này sẽ đưa bạn ngược dòng thời gian, khám phá những dấu mốc quan trọng trong lịch sử hình thành và phát triển của Liên minh Châu Âu (EU), từ đó hiểu rõ hơn về tổ chức liên minh đặc biệt và đầy quyền lực này.
Khởi Nguồn Của Sự Đoàn Kết: Những Hiệp Ước Đầu Tiên
Như một hạt mầm được gieo xuống, ý tưởng về một Châu Âu thống nhất đã được ấp ủ từ sau Thế chiến thứ II, với mong muốn ngăn chặn chiến tranh và thúc đẩy hợp tác kinh tế. Năm 1950, Ngoại trưởng Pháp Robert Schuman đã có bài phát biểu lịch sử, đề xuất thành lập Cộng đồng Than Thép châu Âu (ECSC), đặt nền móng cho sự ra đời của EU sau này.
Những hiệp ước đầu tiên đặt nền móng cho EU:
- Hiệp ước Paris (1951): Thành lập Cộng đồng Than Thép châu Âu (ECSC), đánh dấu sự hợp tác kinh tế đầu tiên giữa các nước Tây Âu.
- Hiệp ước Roma (1957): Thành lập Cộng đồng Năng lượng Nguyên tử (Euratom) và Cộng đồng Kinh tế châu Âu (EEC), mở rộng hợp tác sang lĩnh vực năng lượng và kinh tế.
Bước Chân Đầu Tiên Của Một Cộng Đồng: Từ ECSC Đến EEC
Từ sáu thành viên ban đầu là Bỉ, Đức, Ý, Luxembourg, Pháp và Hà Lan, Cộng đồng Kinh tế châu Âu (EEC) dần mở rộng, thu hút thêm nhiều quốc gia thành viên mới.
Những cột mốc quan trọng trong giai đoạn này:
- 1967: Các cơ quan điều hành của ECSC, Euratom và EEC được hợp nhất, thành lập Hội đồng châu Âu, tiền thân của cơ quan lãnh đạo EU ngày nay.
- 1973: Đan Mạch, Ireland và Vương quốc Anh gia nhập EEC, nâng tổng số thành viên lên 9.
- 1981 – 1995: Hy Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Áo, Phần Lan và Thụy Điển lần lượt gia nhập EEC.
Từ EEC Đến EU: Hành Trình Hội Nhập Và Mở Rộng
Những năm 1980 chứng kiến những bước tiến quan trọng trong tiến trình hội nhập châu Âu. Năm 1987, EEC bắt đầu triển khai “Thị trường nội địa thống nhất Châu Âu”, hướng tới tự do lưu thông hàng hóa, dịch vụ, vốn và con người.
Hiệp ước Maastricht (1992) – Bước ngoặt lịch sử:
Hiệp ước này chính thức thành lập Liên minh châu Âu (EU) trên cơ sở EEC, đồng thời đặt mục tiêu:
- Thành lập Liên minh Kinh tế và Tiền tệ: Dẫn đến việc ra đời đồng Euro vào năm 1999.
- Thành lập Liên minh Chính trị: Tăng cường hợp tác về chính sách đối ngoại, an ninh và quốc phòng.
Liên Minh Châu Âu Ngày Nay: Mở Rộng, Hội Nhập Và Những Thách Thức
Từ sau Hiệp ước Maastricht, EU tiếp tục mở rộng, thu hút thêm nhiều quốc gia Trung và Đông Âu gia nhập. Đồng Euro trở thành đồng tiền chung của 19 quốc gia thành viên, tạo thành một khối kinh tế hùng mạnh.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, EU cũng phải đối mặt với nhiều thách thức như khủng hoảng kinh tế, khủng bố, vấn đề di cư và sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy.
Kết Luận
Hành trình hình thành và phát triển của Liên minh Châu Âu là minh chứng cho khát vọng hòa bình, hợp tác và phát triển thịnh vượng chung của các quốc gia thành viên. Dù còn nhiều thử thách phía trước, EU vẫn là một trong những tổ chức liên kết khu vực thành công nhất thế giới, là minh chứng cho sức mạnh của sự đoàn kết và hợp tác quốc tế.