Gần đây, Úc và Brazil đã lên tiếng bày tỏ lo ngại về Quy định chống phá rừng (EUDR) của Liên minh châu Âu (EU). Vấn đề gây tranh cãi nằm ở bản đồ theo dõi phá rừng mà EU sử dụng, được cho là chứa dữ liệu không chính xác và có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu nông sản của nhiều quốc gia.
EUDR là gì và tại sao lại gây tranh cãi?
EUDR là quy định của EU nhằm ngăn chặn hoạt động tiêu dùng trong khối gián tiếp gây ra nạn phá rừng. Quy định này có hiệu lực vào cuối năm 2023 và cấm nhập khẩu 7 mặt hàng nông sản chính vào EU nếu chúng được sản xuất trên đất rừng bị phá sau năm 2020. 7 mặt hàng này bao gồm:
- Cà phê
- Ca cao
- Đậu nành
- Dầu cọ
- Thịt bò
- Cao su
- Gỗ và các sản phẩm phải sinh
EUDR được áp dụng cho cả hoạt động nhập khẩu và sản xuất nội bộ EU. Tuy nhiên, quy định này đã vấp phải sự phản đối từ nhiều quốc gia, trong đó có Úc và Brazil.
Úc và Brazil cho rằng bản đồ phá rừng của EU thiếu chính xác
Theo Úc và Brazil, bản đồ theo dõi phá rừng của EU sử dụng dữ liệu không chính xác và không nên được xem là nguồn thông tin duy nhất để xác định đất sản xuất nông nghiệp có nguồn gốc từ đất rừng bị phá hay không.
Đại diện hai nước cho biết, có sự khác biệt lớn giữa bản đồ rừng của Úc, Brazil với bản đồ của EU, đặc biệt là trong cách định nghĩa “đất rừng”. Ví dụ, EU định nghĩa đất rừng là đất có diện tích hơn 0,5 hecta với cây cao hơn 5 mét và độ che phủ tán cây trên 10%. Định nghĩa này không bao gồm đất được sử dụng chủ yếu cho sản xuất nông nghiệp hoặc đô thị. Tuy nhiên, Úc cho rằng cần phải làm rõ hơn thế nào là “đất được sử dụng chủ yếu cho sản xuất nông nghiệp”.
Lo ngại về thiệt hại kinh tế và gánh nặng thủ tục
Brazil lo ngại rằng việc sử dụng bản đồ không chính xác có thể dẫn đến việc đất trồng ca cao và cà phê của nước này bị xác định nhầm là đất rừng. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất khẩu của quốc gia Nam Mỹ này.
Không chỉ Brazil, nhiều quốc gia khác cũng bày tỏ lo ngại về gánh nặng thủ tục mà EUDR có thể gây ra. 20 nước thành viên EU đã phản đối quy định này vì cho rằng gánh nặng thủ tục tuân thủ EUDR sẽ gây khó khăn cho nông dân.
Lời kêu gọi hợp tác và minh bạch
Để giải quyết những tranh cãi, Úc, Brazil và nhiều quốc gia khác kêu gọi EU hợp tác với các chính phủ và sử dụng các hệ thống giám sát đất đai địa phương có độ chính xác cao hơn.
Mặc dù vấp phải nhiều ý kiến trái chiều, EU vẫn khẳng định sẽ không trì hoãn việc thực thi EUDR. Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu (EC) cũng cho biết, bản đồ chỉ là công cụ hỗ trợ và các doanh nghiệp có thể sử dụng thông tin chi tiết hơn để xác định nguồn gốc đất sản xuất nông nghiệp.
Kết luận
Tranh cãi về EUDR và bản đồ phá rừng của EU cho thấy sự cần thiết phải có sự hợp tác và minh bạch giữa các quốc gia trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và phá rừng. Việc áp dụng các quy định cần dựa trên cơ sở khoa học, dữ liệu chính xác và đảm bảo sự công bằng cho tất cả các bên liên quan.