Thị trường Châu Âu luôn là “miếng bánh ngon” mà nhiều quốc gia sản xuất nông sản hướng đến, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, đi kèm với tiềm năng to lớn đó là những quy định khắt khe về chất lượng và nguồn gốc sản phẩm. Mới đây, Liên minh Châu Âu (EU) đã thông qua luật cấm nhập khẩu các mặt hàng nông sản có quy trình sản xuất liên quan đến phá rừng, suy thoái rừng. Vậy quy định mới này sẽ tác động như thế nào đến ngành nông sản xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là các mặt hàng chủ lực như cà phê, ca cao, gỗ và cao su? Bài viết này sẽ đi sâu phân tích những cơ hội và thách thức mà quy định mới của EU mang lại.
Nội dung chính
Châu Âu “nói không” với nông sản từ đất phá rừng
Từ sau ngày 31/12/2020, EU chính thức áp dụng luật cấm nhập khẩu các sản phẩm nông sản được sản xuất trên đất rừng bị chuyển đổi mục đích sử dụng. Quy định này được đưa ra nhằm hạn chế tối đa việc suy giảm diện tích rừng toàn cầu, đồng thời khuyến khích các quốc gia sản xuất và tiêu thụ sản phẩm có nguồn gốc bền vững.
Tác động đến ngành gỗ: Cơ hội khẳng định vị thế
Đối với ngành gỗ, quy định mới của EU được cho là sẽ không gây nhiều xáo trộn. Ông Ngô Sĩ Hoài – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho biết, Việt Nam đã cấm khai thác rừng tự nhiên từ năm 2016 và Luật Lâm nghiệp cũng có những quy định chặt chẽ về vấn đề này. Hơn nữa, từ năm 2018, Việt Nam và EU đã ký kết Hiệp định đối tác tự nguyện (VPA/FLEGT) để tăng cường thực thi luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản. Do đó, các sản phẩm gỗ xuất khẩu sang EU được kỳ vọng sẽ không bị ảnh hưởng nhiều bởi quy định mới.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp ngành gỗ cũng cần chủ động thích ứng bằng cách tăng cường truy xuất nguồn gốc gỗ, đảm bảo nguồn nguyên liệu được khai thác hợp pháp và minh bạch.
Ngành cà phê – ca cao: Loay hoay chứng minh nguồn gốc
Ngành cà phê – ca cao được dự báo sẽ gặp một số khó khăn nhất định trong việc chứng minh nguồn gốc sản phẩm. Mặc dù phần lớn diện tích cà phê ở Tây Nguyên đã được canh tác từ lâu, nhưng việc truy xuất nguồn gốc, chứng minh cà phê không được trồng trên đất rừng chuyển đổi sau năm 2020 sẽ là một bài toán nan giải.
Để hỗ trợ doanh nghiệp, Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam cho biết sẽ phối hợp cùng Bộ NN&PTNT và EU để phổ biến thông tin, hướng dẫn người sản xuất đáp ứng các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, tránh vi phạm quy định.
Hồ tiêu, cao su và bài toán chung cho nông sản Việt
Tương tự như cà phê – ca cao, các ngành hàng khác như hồ tiêu, cao su cũng sẽ đối mặt với những thách thức nhất định. Việc truy xuất nguồn gốc, chứng minh sản phẩm không liên quan đến phá rừng sẽ là yếu tố then chốt để nông sản Việt Nam có thể tiếp tục chinh phục thị trường EU.
Kết luận
Quy định mới của EU về diện tích rừng là một thách thức không nhỏ đối với ngành nông sản xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để chúng ta chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, nâng cao giá trị và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Để làm được điều này, cần có sự chung tay của cả Chính phủ, doanh nghiệp và người nông dân trong việc nâng cao nhận thức, tuân thủ quy định và hướng đến phát triển bền vững.